Lập địa điểm kinh doanh tại nhà riêng: Cần lưu ý gì?

Lập địa điểm kinh doanh tại nhà riêng có hợp pháp không?

Theo quy định pháp luật Việt Nam hiện hành, chưa có điều khoản nào cấm doanh nghiệp đặt địa điểm kinh doanh tại nhà riêng. Tuy nhiên, theo khoản 11 Điều 6 Luật Nhà ở 2014, việc sử dụng căn hộ chung cư cho mục đích khác ngoài để ở, như kinh doanh hoặc làm văn phòng, là hành vi bị nghiêm cấm.

Doanh nghiệp có thể đăng ký địa điểm kinh doanh tại nhà riêng, nhưng cần tuân thủ một số điều kiện quan trọng để đảm bảo tính hợp pháp, cụ thể:

1. Địa chỉ đăng ký phải rõ ràng, hợp lệ và phù hợp với quy định về địa điểm kinh doanh, không nằm trong khu vực bị cấm hoặc hạn chế.
2. Ngành nghề kinh doanh cũng cần được xem xét, bởi một số lĩnh vực đặc thù có yêu cầu nghiêm ngặt về địa điểm hoạt động, chẳng hạn như kinh doanh dịch vụ ăn uống, giáo dục hoặc y tế.
3. Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế theo quy định, bao gồm kê khai, nộp thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng và các loại thuế khác tùy theo mô hình hoạt động.

Điều kiện để lập địa điểm kinh doanh tại nhà riêng

Trước khi tiến hành đăng ký, doanh nghiệp cần xem xét các điều kiện quan trọng để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật:

Loại hình bất động sản

Theo quy định của Luật Nhà ở và các nghị định hướng dẫn, căn hộ chung cư và nhà tập thể chỉ được sử dụng để ở, không được làm trụ sở doanh nghiệp, bất kể quy mô lớn hay nhỏ. Do các loại hình nhà này không có chức năng kinh doanh, doanh nghiệp sẽ gặp rủi ro khi bị kiểm tra thực tế và có thể bị xử phạt hành chính

Quyền sử dụng nhà ở

Nếu doanh nghiệp không trực tiếp sở hữu địa điểm kinh doanh mà sử dụng nhà thuê hoặc mượn, cần đảm bảo có hợp đồng hợp pháp giữa các bên. Hợp đồng này thể hiện rõ quyền sử dụng nhà cho mục đích kinh doanh và có sự đồng ý bằng văn bản của chủ sở hữu.

Ngoài ra, nếu hợp đồng không có điều khoản về việc sử dụng vào mục đích kinh doanh, chủ doanh nghiệp có thể gặp rủi ro khi bị chủ nhà phản đối hoặc cơ quan quản lý từ chối cấp phép. Do đó, trước khi đăng ký, cần xem xét kỹ các điều kiện pháp lý liên quan đến quyền sử dụng địa điểm để đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra suôn sẻ.

Ngành nghề kinh doanh

Một số lĩnh vực có thể bị hạn chế khi hoạt động trong khu dân cư, đặc biệt là các ngành liên quan đến sản xuất công nghiệp, dịch vụ có điều kiện hoặc gây ảnh hưởng đến môi trường và an ninh trật tự.

Bên cạnh đó, các dịch vụ có điều kiện như quán bar, karaoke, cơ sở massage, kinh doanh trò chơi có thưởng hay dịch vụ cầm đồ cũng bị quản lý chặt chẽ để tránh ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Vì vậy, trước khi đăng ký địa điểm kinh doanh tại nhà riêng, doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ các quy định pháp luật để tránh vi phạm và gặp rủi ro pháp lý.

Hồ sơ và thủ tục đăng ký địa điểm kinh doanh tại nhà riêng

Việc lập địa điểm kinh doanh tại nhà riêng yêu cầu doanh nghiệp chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và thực hiện đúng trình tự thủ tục theo quy định pháp luật. Dưới đây là các bước chi tiết cần thực hiện:

Hồ sơ cần chuẩn bị

Trước khi nộp hồ sơ đăng ký, doanh nghiệp cần chuẩn bị các giấy tờ sau:

• Thông báo lập địa điểm kinh doanh: Theo Mẫu II-7 ban hành kèm theo Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT
• Bản sao giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp
• Bản sao CCCD/CMND/Hộ chiếu
• Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng địa chỉ nhà riêng
• Tờ khai thông tin cho người nộp hồ sơ
• Giấy ủy quyền (nếu có)

Quy trình, thủ tục

Sau khi hoàn tất hồ sơ, doanh nghiệp tiến hành đăng ký địa điểm kinh doanh theo các bước sau:

Bước 1: Nộp hồ sơ

• Doanh nghiệp nộp hồ sơ tại Sở Kế hoạch và Đầu tư (SKHĐT) tỉnh/thành phố nơi đặt địa điểm kinh doanh.

• Hồ sơ có thể nộp trực tiếp tại bộ phận một cửa của SKHĐT hoặc nộp trực tuyến qua Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.

Bước 2: Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận và xử lý hồ sơ

• SKHĐT sẽ xem xét tính hợp lệ của hồ sơ trong thời gian 3 – 5 ngày làm việc.
• Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, cơ quan đăng ký sẽ cấp giấy xác nhận địa điểm kinh doanh.
• Nếu hồ sơ chưa hợp lệ, doanh nghiệp sẽ nhận được thông báo yêu cầu bổ sung, sửa đổi trong thời gian quy định.

Bước 3: Nhận kết quả đăng ký

Doanh nghiệp nhận giấy xác nhận địa điểm kinh doanh tại SKHĐT hoặc qua dịch vụ chuyển phát theo yêu cầu.

Bước 4: Thực hiện nghĩa vụ thuế

• Sau khi đăng ký, doanh nghiệp cần tiến hành khai báo thuế với cơ quan thuế quản lý địa phương theo quy định.
• Địa điểm kinh doanh có thể phải nộp lệ phí môn bài tùy vào hoạt động kinh doanh cụ thể.

Lưu ý:

• Nếu lập địa điểm kinh doanh có sử dụng lao động, doanh nghiệp cần khai báo lao động với cơ quan bảo hiểm xã hội và cơ quan quản lý lao động địa phương.
• Trường hợp hoạt động ngành nghề có điều kiện, cần xin cấp phép con trước khi đi vào hoạt động.

Nghĩa vụ thuế khi lập địa điểm kinh doanh tại nhà riêng

• Địa điểm kinh doanh không được cấp mã số thuế riêng mà sử dụng chung mã số thuế với doanh nghiệp chính. Mọi hoạt động kê khai thuế, quyết toán thuế đều do công ty mẹ thực hiện.
• Nếu địa điểm kinh doanh có doanh thu độc lập, cần thực hiện kê khai thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
• Nếu không có doanh thu riêng, các nghĩa vụ thuế này sẽ do doanh nghiệp chính kê khai.
• Lập địa điểm kinh doanh có thể phải nộp lệ phí môn bài theo mức quy định, trừ trường hợp được miễn.
• Mức thu phụ thuộc vào vốn điều lệ và doanh thu của doanh nghiệp.
• Lệ phí môn bài phải được nộp trong vòng 30 ngày kể từ ngày hoạt động hoặc đăng ký với cơ quan thuế.

Doanh nghiệp cần theo dõi và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế để tránh bị xử phạt vi phạm hành chính trong quá trình hoạt động.

Rủi ro và lưu ý khi mở địa điểm kinh doanh tại nhà riêng

Lập địa điểm kinh doanh tại nhà riêng dù giúp tiết kiệm chi phí nhưng vẫn cần lưu ý một số rủi ro có tiềm ẩn như:

1. Bị kiểm tra đột xuất

• Cơ quan chức năng có thể kiểm tra hoạt động kinh doanh bất cứ lúc nào để xem địa điểm có tuân thủ quy định pháp luật không.
• Cần đăng ký ngành nghề kinh doanh phù hợp và tránh hoạt động trái phép.
• Có khiếu nại từ người dân xung quanh: Nếu hàng xóm phản ánh về tiếng ồn, ùn tắc giao thông hoặc các vấn đề gây ảnh hưởng đến sinh hoạt chung, chính quyền địa phương sẽ vào cuộc xác minh.
• Hồ sơ, giấy tờ pháp lý phải đầy đủ để tránh vi phạm như Giấy chứng nhận đăng ký địa điểm kinh doanh, giấy phép chuyên ngành…
• Không kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc hoặc vi phạm pháp luật.
• Đảm bảo các quy định về lao động, hợp đồng lao động, bảo hiểm xã hội.
• Chấp hành tốt các quy định về môi trường, an ninh trật tự, tránh gây ảnh hưởng đến cộng đồng dân cư.

2. Ảnh hưởng đến sinh hoạt gia đình

• Nếu có nhân viên làm việc tại nhà, cần bố trí không gian phù hợp để đảm bảo sự riêng tư và thuận tiện cho công việc.
• Các hoạt động kinh doanh không nên làm ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình hoặc hàng xóm.
• Cần giới hạn số lượng nhân sự làm việc trực tiếp tại nhà hoặc kết hợp với phương án làm việc từ xa để giảm thiểu tác động.
• Cần lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp, hạn chế tiếng động lớn hoặc sắp xếp thời gian làm việc hợp lý.

3. Quy định của khu dân cư

• Một số khu vực có quy định hạn chế việc đặt địa điểm kinh doanh, đặc biệt là những ngành nghề có thể gây tiếng ồn, ô nhiễm hoặc ảnh hưởng đến an ninh trật tự.
• Cần kiểm tra quy định của địa phương và ban quản lý khu dân cư (nếu có) trước khi đăng ký hoạt động.

Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ các yếu tố trên để đảm bảo hoạt động kinh doanh tại nhà riêng diễn ra thuận lợi, hợp pháp và ổn định.

Lập địa điểm kinh doanh tại nhà riêng có nhiều lợi ích nhưng cũng cần tuân thủ quy định pháp luật để tránh rủi ro. Doanh nghiệp nên tìm hiểu kỹ điều kiện pháp lý và nghĩa vụ thuế trước khi đăng ký để đảm bảo hoạt động hợp pháp.